Sioe Frenhinol Cymru’n Dathlu 100 o Sioeau!

Yn ymrwymiad sefydlog ar y calendr i lawer, bydd Sioe Frenhinol Cymru, sy’n cael ei chynnal eleni ar 22-25 Gorffennaf, yn dathlu’i 100^fed sioe.

Sefydlwyd Cymdeithas Amaethyddol Frenhinol Cymru yn wreiddiol fel Cymdeithas Amaethyddol Genedlaethol Cymru yn 1904 a daeth yn ‘Frenhinol’ tair blynedd yn ddiweddarach, pan ddaeth y Brenin Siôr V yn noddwr yn 1907, ac fe’i dilynwyd gan Frenin Siôr VI yn 1936 a’r Frenhines yn 1952.

Am hanner cyntaf y ganrif ddiwethaf, roedd y sioe’n symud rhwng safleoedd bob blwyddyn, gan ddigwydd bob yn ail yng Ngogledd a De Cymru. Nid tan 1963 y gwnaeth y sioe a swyddfeydd y gymdeithas symud i’w safle parhaol, presennol yn Llanelwedd.

Ar ôl setlo ar faes y sioe, ni chollodd y gymdeithas olwg ar y strwythur siroedd nawdd a fu mor fanteisiol iddi yn ystod y blynyddoedd cynnar hynny. Yn hytrach na symud o sir i sir, fel cynt, gwahoddwyd y siroedd i fod yn sir nawdd bob blwyddyn, gyda chynrychiolydd yn dod yn llywydd y gymdeithas am eu tymor yn y swydd. Mae strwythur y siroedd nawdd a’r pwyllgorau ymgynghorol sirol yn dal i fod yn asgwrn cefn llwyddiant y gymdeithas ac yn ‘llwch aur’ sy’n ein gosod ar wahân i lawer o gymdeithasau eraill.

Gydag amcanion cynnar y gymdeithas i wella bridio stoc ac annog amaethyddiaeth ledled Cymru, denodd y sioe gyntaf a gynhaliwyd yn Aberystwyth 442 o dda byw i gystadlu. Pedair blynedd yn ddiweddarach, yn 1908, cyrhaeddodd 23 o drenau arbennig yn cynnwys 224 o wagenni gwartheg a cheffylau y sioe, ynghyd â 100 o goetsis teithwyr yn cludo ymwelwyr o bobman.

Y dyddiau hyn, mae’r cynigion da byw yn rhifo tua 8,000, gydag 20,000 o geir y dydd ynghyd â channoedd o loris a threlars stoc yn cydgyfeirio at faes y sioe yng Nghanolbarth Cymru ar gyfer y digwyddiad blynyddol, sydd wedi tyfu’n un o’r sioeau amaethyddol mwyaf poblogaidd yn Ewrop.

Heddiw, mae’r gymdeithas yn sefydliad cenedlaethol sy’n dra hoff ledled Cymru a thu hwnt, nid yn unig gan ffermwyr a’r gymuned wledig ond gan bobl o bob cefndir, y mae llawer ohonynt wedi dod i ystyried Sioe Frenhinol Cymru fel uchafbwynt eu blwyddyn.

Er bod y gymdeithas wedi dathlu’i chanmlwyddiant yn ôl yn 2004, nid ydym wedi gallu cynnal sioe pob un flwyddyn. Cafodd y sioe ei chanslo yn ystod y ddau ryfel byd, yn 1948 oherwydd dogni petrol ac yn fwyaf diweddar, yn 2001 oherwydd Clwy’r Traed a’r Genau. O ganlyniad, rydym yn gyffrous iawn i fod yn cynnal ein 100^fed sioe eleni!

Trwy gydol y pedwar diwrnod bydd yna nifer o ddathliadau coffaol i nodi’r garreg filltir hon yn hanes y sioe. Mae’r rhain yn cynnwys cynnal priodas i bâr ffodus, Arwel a Bethan o Sir Gaerfyrddin. Enwebwyd y pâr cariadus gan ffrindiau i briodi yn ystod y sioe, mewn priodas a’r holl gostau wedi’u talu, yn dilyn nifer o flynyddoedd anodd i’r ddau a’u teulu. Wedi’u hamgylchynu gan gylch mynwesol o ffrindiau a theulu, bydd Arwel a Bethan yn priodi yn ein bandstand darlunaidd, yn union wrth galon maes prysur a bywiog y sioe, ar ddiwrnod cyntaf y sioe, cyn mwynhau gwydraid o siampên oeredig a gwledd briodas flasus gyda’u gwesteion.

Ar bob un o’r pedwar diwrnod, bydd y prif gylch yn gweld strafagansa gerddorol yn dathlu 100 mlynedd o ffermio a diwylliant Cymreig. Yn gyflawn â cherddoriaeth draddodiadol a cherddoriaeth gyfoes, canu, dawns a sylwebaeth, bydd gorymdaith o rai o’r peiriannau ffermio cynharaf i’r dechnoleg fwyaf diweddar sydd ar gael heddiw yn cael eu coreograffu’n fedrus yn arddangosfa sy’n mynd â’ch anadl i bawb ei mwynhau. Yn cael ei chynhyrchu gan Lysgennad Ifanc Cymdeithas y Merlod a’r Cobiau Cymreig, Euros Llyr Morgan, bydd yr olygfa ysblennydd hefyd yn cynnwys gwestai arbennig sy’n canu ac yn syfrdanu’r tyrfaoedd tra bydd ar gefn ceffyl.

Mae’r 100^fed sioe yn cael ei chodi hefyd mewn llawer o’r cystadlaethau ledled maes y sioe gyda chardiau a rhosedau gwobrwyol coffaol ar gyfer pencampwyr pob adran, a gydag arddangosiadau addurno teisennau, gwaith haearn addurniadol, arddangosiadau coedwigaeth a dosbarthiadau gosod blodau sy’n darlunio’r thema hefyd. Yn aros o fewn yr adran garddwriaeth, bydd y sioe yn cynnal lansiad amrywogaeth Pys Pêr newydd sbon hefyd i goffáu 100fed Sioe Frenhinol Cymru.

Yn cwblhau ychydig ddyddiau gwych o ddathliadau, bydd cystadleuaeth syfrdanol Prif Bencampwr y Pencampwyr yn cael ei chynnal yn y prif gylch ar y prynhawn dydd Iau. Bydd y dosbarth arbennig hwn yn gweld ceffylau, gwartheg, defaid, geifr a moch i gyd yn cystadlu am y teitl unigryw hwn yng 100^fed Sioe Frenhinol Cymru gyda’r anrhydedd o feirniadu yn syrthio i’n Cyfarwyddwr Sioe ni ein hunain, Harry Fetherstonhaugh, yn ei flwyddyn olaf yn y swydd ar ôl 25 mlynedd.

Ynghyd â’r da byw gwych, mae’r sioe’n darparu rhywbeth i ennyn diddordeb pawb trwy’i hamrywiaeth eang o weithgareddau, yn cynnwys coedwigaeth, garddwriaeth, crefftau, chwaraeon cefn gwlad, bwyd a diod a rhaglen 12 awr bob dydd o adloniant, atyniadau ac arddangosfeydd cyffrous.

Yr atyniadau mawr yn y prif gylch fydd yr anhygoel Atkinson Action Horses, sydd wedi treulio’r ugain mlynedd ddiwethaf yn hyfforddi ceffylau a marchogion ar gyfer ffilm a theledu. Gyda chredydau diweddar o Poldark, Victoria, Peaky Blinders, The Living and the Dead a Hippopotamus – mae’n sicr bod y llu elît hwn wedi cael hyd i’w ffordd i’ch sgrin deledu ar ryw adeg! Paratowch i gyfrwyo, clymu’r strapiau a dal gafael yn dynn, wrth i’r tîm eofn hwn o farchogion stỳnt ddod â’u harddangosfa unigryw i’r prif gylch bob diwrnod o’r sioe.

Gall ymwelwyr edrych ymlaen hefyd at wylio tîm arddangos beiciau modur herfeiddiol Bolddog Lings. Gyda mynd di-baid o’r dechrau i’r diwedd, bydd reidwyr beiciau modur dull rhydd gradd uchaf y Deyrnas Unedig yn ymddangos yn eu harddangosfa, gyda’r triciau cynyrfiadol diweddaraf yn difyrru’r dyrfa gyda’u sylwebaeth ar gefn y beiciau modur – gan hyd yn oes sgwrsio â’r dyrfa tra byddant yn perfformio tric yn hedfan 35 troedfedd i’r awyr!

Yn dychwelyd i ddifyrru’r tyrfaoedd fydd Band Catrodol trawiadol y Cymry Brenhinol, Hebogyddiaeth y  Mynyddoedd Du, Gyrru Cerbyd Tristar, Meirion Owen a’r Cwac Pac, y Ras Gyfnewid Rhwng Helwyr a llawer mwy.

Gyda thros fil o stondinau masnach a channoedd o stondinau bwyd a diod rhyfeddol, bydd gan hyd yn oed y siopwyr a’r selogion bwyd mwyaf detholgar ormod o ddewis yn ystod y sioe – rydym hyd yn oed wedi darparu ‘crèches siopa’ i gadw’ch pryniannau gwerthfawr yn ddiogel nes mae’n amser mynd adref.